Η παγκόσμια άνθιση των ηλιακών θερμικών συστημάτων
Η παγκόσμια άνθιση των ηλιακών θερμικών συστημάτων
Σήμερα, η Κίνα είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης στη βιομηχανία ηλιακών θερμικών συστημάτων. Με εγκατεστημένη δυναμικότητα 396 GWth το 2022, ξεπερνά κατά πολύ άλλες χώρες στην παραγωγή και τις εγκαταστάσεις. Η επιτυχία της οφείλεται κυρίως στις μεγάλες βιομηχανικές της δυνατότητες και στις πολιτικές που προωθούν την υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πέρα από την Κίνα, αρκετές χώρες σημειώνουν πρόοδο, μεταξύ των οποίων η Τουρκία και η Γερμανία. Η μεν πρώτη, με μακρά παράδοση στα ηλιακά συστήματα ζεστού νερού, διαθέτει σημαντικό αριθμό εγκαταστάσεων σε οικιακούς χώρους, ενώ η δεύτερη επενδύει συνεχώς στα ηλιακά θερμικά συστήματα, αναζητώντας μεγαλύτερη αποδοτικότητα.
Γενικότερα, με την κλιματική κρίση, τα ηλιακά θερμικά συστήματα είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της αύξησης της θερμοκρασίας και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος. Οι κύριες εξελίξεις στον παγκόσμιο κλάδο περιλαμβάνουν ουσιαστικά τρεις διαφορετικούς άξονες:
Αύξηση αποδοτικότητας: Νέες τεχνολογίες, όπως τα μοριακά ηλιακά θερμικά συστήματα (MOST), υπόσχονται καλύτερη αποθήκευση και απόδοση.
Υποστήριξη από πολιτικές: Οι κυβερνήσεις προσφέρουν επιδοτήσεις και κίνητρα. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, προβλέπεται σημαντική αύξηση της συμβολής της ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό δίκτυο έως το 2035.
Επέκταση σε αναπτυσσόμενες αγορές: Οι αναδυόμενες οικονομίες επενδύουν σε ηλιακά θερμικά συστήματα για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με βιώσιμο τρόπο.
Οι «ανοιχτές» προκλήσεις
Παρά τις δυνατότητές τους, τα ηλιακά θερμικά συστήματα αντιμετωπίζουν αρκετά εμπόδια στην εξάπλωση τους. Οι παγκόσμιες εγκαταστάσεις μειώθηκαν κατά 9,3% το 2022, κυρίως λόγω της οικονομικής ύφεσης στην Κίνα και την Ινδία. Ταυτόχρονα, τα υψηλά αρχικά κόστη υποδομών και συντήρησης δυσκολεύουν την ευρεία υιοθέτησή τους στις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά και στις αναπτυγμένες. Για αυτό ακόμη και στην Ευρώπη χρειάζονται περισσότερες πολιτικές στήριξης ώστε να υιοθετηθούν από τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία.
Παρόλα αυτά, η ηλιακή θερμική τεχνολογία εξελίσσεται και συνεχίζει να αποτελεί κρίσιμο στοιχείο στο ενεργειακό μείγμα των ανανεώσιμων πηγών. Αναμφισβήτητα, με καινοτομίες και στρατηγικές επενδύσεις, μπορεί να καλύψει ένα μεγάλο μέρος των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Παρά τις προκλήσεις, και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό, η ελληνική αγορά ηλιακών ανήκει σταθερά στις πρώτες θέσεις της Ευρώπης. Αφενός η ανάπτυξη της βασίζεται στη συνεχή βελτίωση της ποιότητας και της απόδοσης, αφετέρου στον ανταγωνισμό που διατηρεί χαμηλά τις τιμές. Είναι χαρακτηριστικό πως το 2022 ήταν δεύτερη σε νέες εγκαταστάσεις και δεύτερη σε εγκατεστημένη ισχύ ανά κάτοικο. Το πιο θετικό βέβαια είναι ότι σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τη διετία 2020-2022 αυξήθηκαν οι εξαγωγές κατά 86%, ενώ συνολικά την τελευταία δεκαετία έχουν σημειώσει άνοδο της τάξεως του 400%. Τέλος, βάσει των επίσημων μελετών του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι για κάθε 1 ευρώ αξίας παραγωγής στον κλάδο των θερμικών ηλιακών συστημάτων, το ΑΕΠ της χώρας αυξάνεται κατά 2 ευρώ και η συνολική συνεισφορά του κλάδου στα δημόσια έσοδα ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια ευρώ.